Eğrikapı (Fatih)

Eğrikapı, İstanbul’un kara surlarında Blaherna (Tekfur) sarayı yanındaki kapılardan biri ve etrafındaki semte verilen isim olup, tarihi Ayvansaray mahallesinin sınırları içinde Fatih ve Eyüp ilçeleri arasında kalmaktadır.

Eğrikapı nerede? Eğrikapı’ya nasıl gidilir?

Eğrikapı tarihi

Skarlatos Byzantium’a göre sur etrafındaki bölge önceden Kharsia (Χαρσία, Kαρσία)

adıyla bilinmekteydi. Mahalle sakinleri kaliga adı verilen bir ayakkabıyı ürettiklerinden sonradan adı Kaligaria (Καλιγαρία) olarak değişmiş, 16. Yüzyılın ortalarına dek Osmanlı kayıtlarında “Mahalle-i Kaligarya” olarak anılmıştır. Bizans döneminde yerleşim bölgesi olan semte Osmanlı döneminde Ege adaları, Mora yarımadası ve Trabzon’dan Hristiyan göçmenler getirilip yerleştirilmiştir. Yapının sonradan Eğrikapı olarak adlandırılmasının nedeni kapının eğri olması değil kapı önündeki yolun Arapların kenti kuşattığı sırada şehit düştüğüne inanılan Hz.

Hafir’in türbesi yüzünden keskin bir dönemeç yapmasındandır. 1544 tarihli Osmanlı kayıtlarına göre suriçinde 1547, Mahalle- i Kaligarya’da ise 19 Rum hanesi bulunmaktaydı. Rum yerleşimi Panagia Suda (Παναγίας της Σούδας) kilisesi civarında yer almakta olup, bu yapının alt katında Aya Zonia ayazması bulunmaktaydı. 1949’da 40, 1955’te 27 Rum ailenin yaşadığı semt 6-7 olayları sonrasında Rumlarca terk edilmiştir. Panayia Suda ile Panagia Hançeriotissa kiliseleri, İvaz Efendi, Adilşah Kadın, Yatağan, Eğrikapı ve Molla Aşki camileri,  Seyyid Cemaleddin Uşşaki ve Hacı İlyas tekkeleri, Hz. Hafir, Hz. Abdullah El- Hudri, Hz. Abdüssadık Amir b. Ubade b.

Same, Hz. Şube kabirleri, Avcıbey, Hacı Mustafa Efendi, Savaklar ve Yatağan çeşmeleri bölgenin önemli tarihi yapılarıdır.

KAYNAKÇA

Βυζάντιος, Σ., Η Κωνσταντινούπολις. Περιγραφή Τοπογραφική, Αρχαιολογική και Ιστορική Α. Atina, 1851 s. 353.

Γεράσιμος, Σ., «Έλληνες της Κωνσταντινούπολης στα μέσα του ΙΣΤ΄ αιώνα», Η καθ’ ημάς Ανατολή Β. Atina, 1994. s. 127.

Ιστορικά Σημειώματα της Κοινότητος Εγρί Καπού. İstanbul, 1950. s. 5.